مبحث دهم

دانلود رایگان خلاصه مبحث 10 مقررات ملی ساختمان

مقدمه مبحث

اين مجموعه، ويرايش چهارم مبحث دهم مقررات ملّي ساختمان با عنوان “طرح و اجراي ساختمانهاي فولادي” است و هدف آن ارائه حداقل ضوابط و مقرراتي است كه با رعايت آنها شرايط ايمني، قابليت بهره‌برداري و پايايي سازه‌هاي موضوع اين مبحث فراهم شود. هدف از اين ويرايش، آسان‌سازي استفاده، به‌روز كردن ضوابط و مقررات، افزودن برخي ضوابط تكميلي به‌ ويژه در فصل الزامات طراحي لرزه‌اي براي كاربرد گسترده‌تر و رفع برخي ابهامات و كمبودهاي اصلي و ويرايش فني و ادبي آن و نيز صرفه اقتصادي در طراحي و اجراي ساختمانهاي فولادي بوده است. علائم و اختصارات به‌كار رفته در اين مبحث به نحوي اختيار شده است كه هماهنگ با علائم و اختصارات متحدالشكل مورد تائيد سازمان بين المللي استاندارد (ISO (ميباشد و واژهها و عناوين نيز هماهنگ با ساير مباحث مقررات ملّي ساختمان و ساير آئين نامه‌هاي ملّي در اين زمينه ميباشد. الزامات و مقررات اين مبحث شامل الزامات عمومي (فصل 1-10)، الزامات طراحي (فصل 2-10)، الزامات طراحي لرزه اي (فصل 3-10) و الزامات ساخت، نصب و كنترل (فصل -10 4) ميباشد.
مطابق اين مبحث تعيين پيكربندي، ابعاد و مشخصات اجزاي سازه بايد به نحوي باشد كه مجموعه سازه، شامل اعضا و اتصالات آن، تحت شرايط بارگذاري محتمل، به هيچيك از حالت هاي حدي مقاومت (ايمني) و بهره‌برداري نرسد. حالتهاي حدي مقاومت و بهره‌برداري به شرايطي اطلاق ميشوند كه اگر تمام يا بخشي از سازة ساختمان و نيز قطعات الحاقي آن به هر يك از آن حالت ها برسند، ساختمان قادر به انجام وظايف خود نبوده و از حيز انتفاع خارج ميشود. تا چند سال پيش، روش تنش مجاز سنتي ترين روش طراحي سازه هاي فولادي براي تامين الرامات حالتهاي حدي مقاومت به‌شمار ميرفت و ارائة آن به عنوان دستورالعمل در آئين نامة AISC سابقة حدوداً 100 ساله دارد. در اين روش طراحي اولاً ضوابط طراحي بگونه‌اي تدوين شده بود كه بتوان از روش تحليل الستيك بهره برد، ثانياً در اين روش آثار كلية عوامل موثر براي تامين
يك حاشية ايمني معقول و منطقي، تنها به كمك يك ضريب (بنام ضريب اطمينان) و فقط در يك مرحله منظور ميشد. در سه دهة اخير آئين نامه نويسان كشورهاي پيشرفته تلاش نموده‌اند آئين نامه‌اي تدوين نمايند كه در آن از يك طرف براي تحليل سازه بتوان از روش تحليل الستيك استفاده نموده و از طرف ديگر مقاومت اجزاي سازه در حالتهاي حدي (نهائي) محاسبه شود. در حال حاضر اين شيوه، كه در طراحي سازه‌هاي فولادي به روش “ضرايب بار و مقاومت” موسوم است، در اكثر كشورهاي پيشرفته رواج پيدا نموده و ويرايش فعلي مبحث دهم مقررات ملّي ساختمان نيز بر اساس همين شيوه تهيه و تدوين گرديده است. با توجه به اينكه در اين روش طراحي، حاشية ايمني لحاظ شده در دو مرحله ( اولي افزايش بار به كمك ضرائب بار و دومي تقليل مقاومت به كمك ضرائب كاهش مقاومت) صورت ميگيرد، لذا ميتوان گفت كه طراحي به روش
ضرائب بار و مقاومت منطقيتر و ملموستر از طراحي به روش تنش مجاز بوده و به همين جهت در اكثر كشورهاي پيشرفته و به ويژه زلزله خيز، طراحي به روش ضرائب بار و مقاومت از اقبال عمومي بيشتري برخودار بوده است.
در اين مبحث براي تامين الزامات حالتهاي حدي بهرهبرداري، در فصل (10 -2 ) و (10 -4 ) ضوابطي ارائه شده است كه با رعايت آنها و الزامات ساير مباحث مقررات ملّي ساختمان، بهره‌برداري مناسب بنا تامين ميگردد. باتوجه به اينكه براساس تصميم شوراي تدوين مقررات ملّي ساختمان مقرر گرديده است كه تركيبات بارگذاري كلية روشهاي طراحي و كنترل فقط در مبحث 6 مقررات ملی ساختمان ویرایش جدید ارائه شوند، از اين روي در اين مبحث از تكرار ارائه تركيبات مختلف بارگذاري خودداري گرديده و به مبحث ششم مقررات ملّي ساختمان ارجاع داده شده است.
اميد است اين مجموعه براي مهندسان كشور مفيد واقع گرديده و كميتة تخصصي مبحث دهم مقررات ملّي ساختمان را كماكان از راهنمائيها و اظهار نظرهاي خود بهرهمند سازند.

كميته تخصصي مبحث دهم مقررات ملّي ساختمان